Κριτική παράστασης «Μάλο Μόμε» ή «Μικρό Κορίτσι»
Χθες το βράδυ παρακολούθησα με μεγάλη χαρά τη παράσταση «Μάλο Μόμε» ή «Μικρό Κορίτσι» στο θέατρο «Metropolitan Urban Theater», σε κείμενο της Χαρούλης Αποστολίδου και διασκευή - σκηνοθεσία της Νάντιας Δαλκυριάδου.
Το έργο καταπιάνεται με τον «ξεριζωμό» όλων εκείνων των Ελλήνων λίγο μετά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, προκειμένου ν' αναζητήσουν μια καλύτερη τύχη ως ανειδίκευτοι εργάτες στη Δυτική Γερμανία. Ταυτόχρονα, εστιάζει στον άμεσο ψυχολογικό αντίκτυπο που είχε αυτή τους η μετανάστευση στις οικογένειες τους και, πιο συγκεκριμένα, στα παιδιά που άφησαν πίσω. Παρά το γεγονός ότι δεν έχω ζήσει κάτι παρόμοιο, δεν αναγκάστηκα να αποχαιρετήσω κάποιον γονέα που έφευγε για δουλειά στο εξωτερικό, οφείλω να γράψω πως η δύναμη του κειμένου, καθώς και οι συγκινητικές ερμηνείες των τριών γυναικών επί σκηνής, με παρέσυραν ολοκληρωτικά, αισθανόμουν ότι είχα εισβάλλει ανάμεσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού και της ψυχής τους και παρακολουθούσα εμβρόντητος όλες τις ψυχικές εκρήξεις, τα δάκρυα, τη νοσταλγία, τις γλυκόπικρες θύμησες, τον θυμό, τα δικαιολογημένα εκατέρωθεν παράπονα.
Νομίζω πως ολόκληρο το θεατρικό έργο μπορεί να συνοψιστεί με την φράση που γράφτηκε στο προωθητικό μήνυμα της παράστασης: «Γράφτηκε άραγε ποτέ κάποιο ανάποδο τραγούδι; Γι' αυτούς που έμειναν εδώ;» Όντως. Ανέκαθεν, όταν επρόκειτο για έναν αποχωρισμό, είτε αυτός ήταν αόριστης φύσεως είτε οριστικός, ένας θάνατος για παράδειγμα, οι περισσότεροι άνθρωποι εστίαζαν σ' εκείνους που έφευγαν και όχι σ' εκείνους που έμεναν πίσω. Σκοπός του παρόντος έργου είναι ν' αναδείξει τον πόνο που βίωσαν δυο μικρά κορίτσια, όταν οι γονείς τους πήραν την μεγάλη απόφαση να μετακομίσουν σ' έναν αβέβαιο τόπο για να τις σπουδάσουν, να τους βάλουν ένα «βραχιόλι» στο χέρι, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η μάνα τους στο έργο.
Το σκηνικό φροντίστηκε επιμελώς ούτως ώστε να θυμίζει εσωτερικού σπιτιού υπό μετακόμιση. Λίγες διάσπαρτες καρέκλες, ένα ξύλινο τραπέζι, βαλίτσες που περιμένουν στο κέντρο του σπιτιού να γεμίσουν από ρούχα, αντικείμενα και αναμνήσεις, προικιά, σεμεδάκια φτιαγμένα με αγάπη και μεράκι, λάμπες έτοιμες να χύσουν άπλετο φως σ' ένα καινούργιο σπίτι, σε μια νέα ζωή. Μου άρεσε ιδιαίτερα η χρήση ξερών, «νεκρών» φύλλων στοιβαγμένα σε σωρό, για να υπάρξει μια μεταφορική εναλλαγή σκηνικού από σπίτι σε νεκροταφείο, σε τάφο ειδικότερα.
Ένα έργο τόσο δυνατό, τόσο παραστατικό, με γλαφυρή περιγραφή των κακουχιών που πέρασαν οι «Gastarbeiter» ή «Φιλοξενούμενοι εργάτες» δεν θα μπορούσε να μην παραχωρήσει στις εκάστοτε ηθοποιούς τον κατάλληλο «χώρο» για να ξεδιπλώσουν τις ερμηνευτικές τους ικανότητες. Η Δέσποινα Σαραφείδου, ως η μητέρα που αφηγούνταν στις δυο κόρες της τα πάνδεινα της μεταφοράς της από Ελλάδα σε Γερμανία, αλλά και της ζωής εκεί, «έδωσε ρέστα» επί σκηνής, σε μια καθηλωτική και συγκινησιακά φορτισμένη ερμηνεία. Η Ξένια Αλεξίου, ως η πρωτότοκη κόρη, χρησιμοποιώντας την πάντοτε θεμιτή συνειρμική ομιλία, δηλαδή την ξαφνική παύση εν μέσω μια πρότασης επειδή η ηρωίδα ξαφνικά θυμήθηκε κάτι άλλο, προσέδωσε απίστευτη φυσικότητα στους διαλόγους. Πέραν αυτού, το άκρως εκφραστικό πρόσωπο της, εν συναρτήσει με την σωστή χρήση της γλώσσας του σώματος, την κατέστησαν αυτομάτως ως έναν χαρακτήρα που μου τραβούσε πάντοτε το βλέμμα, είχε την αμέριστη προσοχή μου. Η Ήρα Ρόκου, ως η μικρότερη κόρη που έπαιζε ταυτόχρονα και τον ρόλο του παντογνώστη αφηγητή, ενημερώνοντας το κοινό για όλες εκείνες τις λεπτομέρειες ιστορικού περιεχομένου, παρά τον «περιορισμένο» ρόλο της, κατάφερε να αφήσει το στίγμα της πάνω στη σκηνή, κάτι που δύσκολα επιτυγχάνεται, ειδικά εάν δεν υπάρχει διάλογος με τους άλλους ήρωες ενός έργου.
Η παράσταση θ' ανεβεί για άλλη μια φορά αύριο, στις 21 Μαρτίου, στο Metropolitan Urban Theater. Σας συστήνω ανεπιφύλακτα να τη παρακολουθήσετε!