Κριτική παράστασης «Η Τουρκομερίτισσα»
Με μεγάλη προσμονή, παρακολούθησα χθες τη παράσταση «Η Τουρκομερίτισσα», σε κείμενο και σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζιά, στο θέατρο Αμαλία. Οφείλω να ομολογήσω πως, παρότι δεν είναι το «φόρτε» μου τα έργα βιογραφικού-ιστορικού περιεχομένου, έμεινα ευχαριστημένος από αυτό που είδα.
Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από τη ζωή και τη καλλιτεχνική πορεία της τραγουδίστριας Ευαγγελίας Αταμιάν ή Μαρίκας Νίνου, όπως, άλλωστε, έγινε γνωστή στο πανελλήνιο. Τα τραγικά, ταραχώδη πρώτα χρόνια της στην Ελλάδα μετά τον ξεριζωμό της οικογένειας της από την Μικρά Ασία, η φτώχεια, οι αναπάντεχοι θάνατοι, η θρυλική πορεία της στον χώρο του τραγουδιού και οι θυελλώδεις έρωτες είναι οι κυριότερες πτυχές με τις οποίες καταπιάνεται το εξαιρετικό κείμενο του σεναριογράφου. Πέρα από τη γλαφυρή περιγραφή της ζωής της, το κείμενο και οι ηθοποιοί πέτυχαν και τον πάντοτε επιθυμητό σκοπό της ροής, ουδέποτε έκανε κοιλιά, καθώς οι εναλλαγές και η νοηματική και χρονολογική σύνδεση μεταξύ των κεφαλαίων υπήρξε απόλυτα ομαλή.
Η Ελένη Ουζουνίδου δεν υποδυόταν απλώς τη Μαρίκα Νίνου, ένιωθα πως όντως έβλεπα την ίδια να μας αφηγείται τη ζωή της. Με κυριότερο όπλο τη στεντόρεια, αλλά και γλυκόλαλη, φωνή της, απέδωσε όλο το μπρίο και την αποφασιστικότητα μιας γυναίκας που δεν επέτρεψε στα απανωτά «κύματα» να τη ρίξουν κάτω. Έγινε ένα με το σώμα της, ενδύθηκε την Μαρίκα Νίνου στο πετσί της, μέχρι και η παραμικρή κίνηση του κορμιού της, ακόμη και σε θλιβερές στιγμές, «ηχούσε» στα μάτια των θεατών. Επιπροσθέτως, αν και το μεγαλύτερο μέρος του σεναρίου αφορούσε απελπιστικές καταστάσεις, υπήρχαν αρκετά ανάλαφρα, χιουμοριστικά σημεία, άκρως απαραίτητα, για να «σπάσει» λίγο η μουντάδα. Η πρωταγωνίστρια «πάταγε» πότε στο δράμα και πότε στη κωμωδία, σαν παιχνίδι, το παρουσίαζε σαν να'ταν τόσο εύκολο, γεγονός που έμπρακτα αποδεικνύει την εμπειρία, τη βαθιά κατανόηση του ρόλου, τη σωστή σκηνοθετική ερμηνεία, αλλά και την υποκριτική δεινότητα.
Αν μη τι άλλο, ο Δημήτρης Καρατζιάς, μολονότι επιτελούσε τον τριπλό ρόλο του σκηνοθέτη, σεναριογράφου και ερμηνευτή, εύστοχα απέδωσε στο σενάριο τη πραγματικότητα που όλοι μας ζούμε. Πάντοτε, ακόμη και στις πιο σκοτεινές μέρες, θα συμβεί ή θα ειπωθεί κάτι που θα μας κάνει να γελάσουμε. Ως ο «Τζίμης Μάρκου», ένας λαϊκός άνθρωπος με απλή και κατανοητή γλώσσα, ιδιοκτήτης ταβέρνας, στάθηκε επάξια δίπλα στην Λένα Ουζουνίδου. Με φοβερό χρωματισμό στη φωνή και την υιοθέτηση του στυλ ενός ανθρώπου από εκείνη την εποχή, μας γύρισε χρόνια πίσω, αισθάνθηκα πως βλέπω μια παλιά ελληνική ταινία, διαφορετική μεν από αυτές που έχουμε συνηθίσει, στο κλίμα εκείνου του καιρού δε.
Για το τέλος, κράτησα τη σημαντικότερη πληροφορία, η οποία -κατ'εμε- είναι και η πεμπτουσία όλης της κριτικής. Ανέκαθεν, όταν παρακολουθούσα μια παράσταση ή ταινία, αντιλαμβανόμουν πως ήταν πετυχημένη και με άγγιξε εάν με ωθούσε, όταν έφευγα από την αίθουσα, να ψάξω περαιτέρω πληροφορίες. Αυτός, θεωρώ, είναι και ο πρωταρχικός σκοπός της τέχνης, να σου δώσει το έναυσμα, να ψάξεις, να ενδιαφερθείς. Χθες το βράδυ, τόσο στη παράσταση όσο και στη προσωπική μου έρευνα που ακολούθησε αργότερα, έμαθα τόσα πολλά για τη Μαρίκα Νίνου, την εμβληματική αυτή προσωπικότητα που άφησε το στίγμα της στο ελληνικό, ρεμπέτικο τραγούδι. Η παράσταση θα ανεβεί για μια ακόμη φορά σήμερα, στο θέατρο Αμαλία. Με πλήρη επίγνωση των γραφομένων μου, σας παροτρύνω να τη δείτε.