Ιωάννα Τάλμπη: “Ανέκαθεν οι άνθρωποι εγκλωβίζαν τα συναισθήματα τους”
Λίγες ημέρες πριν την πολυαναμενόμενη πρεμιέρα της παράστασης «Μια νύχτα με τον σκύλο μου» στο θέατρο Sureal , το τρίτο θεατρικό έργο του βραβευμένου συγγραφέα Κώστα Λεϊμονή, συμμετείχα σε μία πολύ όμορφη κουβέντα με τη πολυτάλαντη σκηνοθέτρια Ιωάννα Τάλμπη. Ιωάννα, σ’ευχαριστώ εγκάρδια!
Ιωάννα, μύησε μας στη κεντρική θεματολογία του έργου. Τι πραγματεύεται;
Για αρχή θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για την φιλοξενία. Το έργο ''Μιά νύχτα με τον σκύλο μου'' που έχω την χαρά να σκηνοθετώ, αναφέρεται στη ζωή ενός ώριμου άντρα, ο οποίος -συντροφιά με τον καλύτερο του φίλο, τον σκύλο του Ιβάν- μας εξιστορεί μέσα σε μία νύχτα τα βιώματα, τις εμπειρίες, τις αναμνήσεις του αλλά και τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης, τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει καθώς και τις ελπίδες του για ένα καλύτερο μέλλον. Πρόκειται για μία εκ βαθέων τρυφερή και αληθινή εξομολόγηση ενός ανθρώπου, όπου μας αποκαλύπτει μέσα σε ένα βράδυ όλα τα συναισθήματα του, μοιράζεται τις αγωνίες και τις υπαρξιακές του ανησυχίες πάνω σε ζητήματα που αφορούν την μοναξιά, την αγάπη, τον έρωτα, την αληθινή φιλία και την ελευθερία. Παράλληλα όμως είναι και ένα έργο με πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις, καθώς εγείρονται και ερωτήματα όσον αφορά τις ιδεολογίες, τις αξίες και τη θέση του ανθρώπου απέναντι στην κοινωνία και αντίστροφα! Ένα έργο που παρότι είναι ρεαλιστικό στη βάση του ισορροπεί υπέροχα με τα στοιχεία της φαντασίας και του ονείρου, όπως ακριβώς η ίδια η ζωή!
Το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο ανεβαίνει σε θεατρική σκηνή σε πανελλήνια πρώτη, σε τρόμαξε ή αποτέλεσε κινητήριος δύναμη για να καταβάλλεις τα μέγιστα όσον αφορά τη σκηνοθεσία;
Σε καμία περίπτωση δεν με τρόμαξε. Θεωρώ πως ο ρόλος κάθε σκηνοθέτη/σκηνοθέτριας είναι να αποδώσει σκηνικά, σύμφωνα με την ιδιαίτερη αισθητική του, κάθε κείμενο/έργο που αναλαμβάνει, είτε αυτό είναι κλασσικό είτε πρωτότυπο. Αυτό, λοιπόν, που με 'προκαλεί' αρχικά ώστε να ασχοληθώ με ένα κείμενο είναι η ποιότητα του και έπειτα το πως οραματίζομαι να το αποδώσω σκηνικά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όταν διάβασα για πρώτη φορά το κείμενο δε σου κρύβω ότι συγκινήθηκα. Με άγγιξε τόσο πολύ η υπέροχη και φρέσκια γραφή του συγγραφέα μας, Κώστα Λεϊμονή, που ήταν αδύνατον να αρνηθώ. Είναι πολύ σημαντικό να συμπράττεις με ανθρώπους που έχετε κοινές καλλιτεχνικές αξίες και κοινούς στόχους και η αλήθεια είναι ότι μετά την γνωριμία μας ένιωσα ότι συμπληρώναμε ο ένας τον άλλο καλλιτεχνικά. Είμαι πραγματικά ευγνώμων για τη συνεργασία μας και τον ευχαριστώ απο καρδιάς!
Πώς ήταν η συνεργασία σου με τον πρωταγωνιστή, Δημήτρη Κωνσταντινίδη;
Με τον Δημήτρη Κωνσταντινίδη, αν και γνωριζόμαστε καιρό, είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε. Είναι ένας άνθρωπος που αγαπάει με πάθος το θέατρο και τους ανθρώπους του χώρου. Ένας πραγματικός καλλιτέχνης με ήθος, ενσυναίσθηση, όραμα και ανήσυχο πνεύμα! Ένας άνθρωπος που εργάζεται σκληρά και με ανιδιοτέλεια στο χώρο μας και αυτό τον καθιστά σπουδαίο! Επι σκηνής η συνεργασία μας φέτος είναι πραγματικά μια υπέροχη εμπειρία! Ως ηθοποιός, διαθέτει μια εκπληκτική αντίληψη και ευφυία και πραγματικά κάθε φορά εκπλήσσομαι με το υποκριτικό του εύρος σε ένα τόσο απαιτητικό έργο, όπου οι εναλλαγές εικόνων και συναισθημάτων διαδέχονται η μία την άλλη διαρκώς. Τον θαυμάζω, τον εκτιμώ απεριόριστα και προσβλέπω σε πολλές ακόμα μελλοντικές συνεργασίες!
Πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο «Ιβάν», ο αξιαγάπητος σκύλος, στη ζωή του ήρωα;
Ο Ιβάν διαδραματίζει τον πιο σημαντικό ρόλο, αν σκεφτείς πως ο πρωταγωνιστής μας συνομιλεί και αλληλεπιδρά επι σκηνής με τον πιο πιστό του φίλο, τον σκύλο του. Δεν είναι απλώς ένα κατοικίδιο, αλλά ενσαρκώνει την μοναδική φίλο-οικογένεια του ήρωα. Απο την άλλη όμως, η ''παρουσία'' του Ιβάν στο έργο λειτουργεί συμβολικά καθώς στο πρόσωπο του γίνεται η προβολή όλων των αναμνήσεων του ήρωα, των ανθρώπων που πέρασαν απο τη ζωή του, των βαθύτερων συναισθημάτων του, ακόμα και της ίδιας του της ύπαρξης. Αν κάτι μας διδάσκουν τα ζώα είναι η γνήσια, αληθινή και γενναιόδωρη αγάπη που μας προσφέρουν καθώς έρχονται για να μας θυμίσουν όλα τα ευγενή αισθήματα που κάποτε είχαμε απο τη φύση, αλλά στην πορεία τα απωλέσαμε. Μας θυμίζουν τον παιδικό εαυτό μας, αυτόν που αγαπούσε άδολα, που έπαιζε ανέμελα, που εμπιστευόταν άνευ όρων και ακόμα και όταν θύμωνε το εκδήλωνε ειλικρινά. Γι 'αυτό και όταν φεύγουν τα ζώα απο τη ζωή μας δεν πενθούμε μόνο γι' αυτά αλλά και για το κομμάτι της αγνότητας του αληθινού εαυτού μας που χάσαμε.
Έτυχε ποτέ να «κλέψει» τη δική σου καρδιά ένας τετράποδος φίλος;
Μου την έχει κλέψει εδώ και εφτά χρόνια ο σκύλος μου, ο Έντγκαρ, ένα ημίαιμο λαμπραντόρ. Ο ποιητής της καρδιά μου, όπως τον λέω… που είναι γεμάτος καλοσύνη, μου μαθαίνει κάθε μέρα να ζω με χαρά και ενθουσιασμό και έχει ξυπνήσει τόσο όμορφα συναισθήματα μέσα μου. Δεν είναι τυχαίο που λένε ''Εως ότου αγαπήσει κάποιος ένα σκύλο μέρος της ψυχής του παραμένει νεκρό''.
Τι συναισθήματα μπορεί να προκληθούν στο κοινό κατά τη διάρκεια της παράστασης; Υπάρχει η πιθανότητα ταύτισης;
Τα συναισθήματα που θα προκληθούν είναι ποικίλα. Όπως προανέφερα, είναι ένα έργο άκρως ρεαλιστικό, με πολλές σκηνές βγαλμένες πραγματικά απο τη ζωή που κάθε ένας απο έμας έχει ζήσει, βιώσει, παρατηρήσει κτλ. Σίγουρα όλοι θα ανακαλύψουν ένα κομμάτι του εαυτού τους μέσα στο έργο. Απο την άλλη όμως, το έργο λέει και ''σκληρές'' αλήθειες για την φύση των ανθρώπων, τις ανθρώπινες σχέσεις και την δυστοπική κοινωνία στην οποία ζούμε… Ευχή και ελπίδα μας είναι πως, φεύγοντας απο την παράσταση, το κοινό θα αναστοχαστεί επι των θεμάτων που θίγονται, θα επαναπροσδιορίσει σε ατομικό, ίσως και σε κοινωνικό επίπεδο, ώστε να επέλθει αλλαγή. Άλλωστε, αυτό είναι και το νόημα του θεάτρου και της τέχνης, όχι απλώς να αναπαράγεις μια πραγματικότητα και να ταυτίζεσαι, αλλά να σε αφυπνίζει ώστε να αγωνιστείς στην αληθινή ζωή!
Εφόσον μιλάμε για συναισθήματα, θεωρείς πως οι άνθρωποι τα εγκλωβίζουμε μέσα μας; Αν ναι, γιατί;
Δυστυχώς ναι. Ανέκαθεν οι άνθρωποι εγκλώβιζαν τα συναισθήματα τους. Ειδικά στις παλαιότερες εποχές θεωρώ πως το φαινόμενο ήταν ακόμα πιο έντονο με τον διαχωρισμό των τάξεων, των φύλων κ.α. Οι άνδρες εκφράζονταν διαφορετικά απο τις γυναίκες και δεν επιτρεπόταν για κοινωνικούς λόγους οι άνθρωποι να εκφράσουν με ευθύτητα όσα ένιωθαν. Αν και ζούμε σαφώς σε πιο εξελιγμένες κοινωνίες όπου οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν την ελευθερία της έκφρασης, παρόλ’ αυτά τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις δεν έχουν εξαλειφθεί. Σε πολλές περιπτώσεις η εκδήλωση των συναισθημάτων μεταφράζεται ως αδυναμία ακόμα και σήμερα και κατ' αυτόν τον τρόπο γαλουχούνται και μεγαλώνουν τα παιδιά. Απο μικρή ηλικία δυστυχώς καταπιεζόμαστε και δεν εκφράζουμε τα βαθύτερα συναισθήματα και τις ανάγκες μας απο φόβο ακύρωσης ή περιφρόνησης, χλεύης ή μη αποδοχής, με αποτέλεσμα να δημιουργούμε ως ενήλικες ψευδείς εαυτούς που ούτε τους αγαπάμε ούτε τους εκτιμάμε. Τα πάντα λοιπόν ξεκινούν απο την αγάπη! Μόνο αν αποδεχτούμε και τα καλά και τα άσχημα σημεία μας, μόνο αν σταθούμε με ειλικρίνεια και αγάπη απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους και εκφράσουμε τα συναισθήματα μας θα είμαστε ελεύθεροι και δημιουργικοί.
Ποια πιστεύεις πως είναι η ιδανική θέση στο σύμπαν για έναν άνθρωπο; Χωράει ακόμα μια θέση μια τετράποδη συντροφιά για να καταπολεμηθεί η μοναξιά;
Όταν μάθουμε να αγαπάμε ειλικρινά τον εαυτό μας και να να μοιράζουμε ανιδιοτελώς αυτήν την αγάπη στους ανθρώπους θα βρούμε την ιδανική θέση μας στο σύμπαν! Όπως τα αυτόφωτα αστέρια λάμπουν σε κάθε γαλαξία αλλά συνυπάρχουν μεταξύ τους αρμονικά καθώς μοιράζονται τον ίδιο ουρανό, έτσι και οι άνθρωποι οφείλουν να μοιράζονται το φως της αγάπης τους. Όταν έχεις κατακτήσει το δώρο της αγάπης χωράνε όλα τα πλάσματα του κόσμου στην καρδιά σου!
Κλείνοντας, αν θα μπορούσες να σχολιάσεις τα δικά σου συναισθήματα -χρησιμοποιώντας χρώματα- στις πρόβες, στις σκέψεις, στην ερμηνεία του κειμένου, ποια θα ήταν αυτά και γιατί;
Θα διάλεγα το κόκκινο χρώμα για όλα! Απο την ερμηνεία του κειμένου, την σκηνοθετική σύλληψη, τις σκέψεις, τις πρόβες και το αποτέλεσμα για μένα είναι μία μάχη στη φωτιά της δημιουργίας. Ένας αγώνας που κάνουμε όλοι οι καλλιτέχνες, αμφιταλαντευόμαστε, εγείρουμε ερωτήματα, βιώνουμε με πάθος και έρωτα τις δημιουργίες μας, 'αιμορραγούν’ πνευματικά για να βγάλουμε τη ζωή απο την αδράνεια και απο το σκοτάδι στο φως. Κόκκινο λοιπόν για όλα. Η τέχνη είναι η επανάσταση μας!
